ตราโรงเรียน

เกร็ดความรู้

ตราโรงเรียน

 

RIDEPENCIL

สมุนไพรไทย
ระบบนิเวศทางทะเล

[กระเจี๊ยบ][กระเทียม]
[
กะเพรา][ขี้เหล็ก]
[
ข้าวกล้อง][ตำลึง]
[
ถั่วเหลือง][บัวบก]

กระเจี๊ยบ

กระเจี๊ยบ

        กระเจี๊ยบแดงหรือส้มปูส้มตะเลเครงส้มพอเหมาะ... ยังมีอีกหลายชื่อที่เรียกแตกต่างกันไปตามภูมิภาคต่างๆ แต่ชื่อกระเจี๊ยบแดงสามารถสื่อความหมายได้ดีกับลักษณะของต้น และดอกที่มีสีออกม่วงแดง ส่วนใหญ่เรามักรู้จักกระเจี๊ยบแดงในรูปแบบน้ำกระเจี๊ยบ รสเปรี้ยวอมหวานชุ่มคอชื่นใจ แก้กระหายน้ำได้เป็นอย่างดี ซึ่งได้จากส่วนกลีบเลี้ยง และกลีบรองดอกของกระเจี๊ยบ นอกจากนี้ยังมีการนำมาทำเป็นแยมแช่อิ่ม และกวนได้สีสันสีแดงม่วงสวยงามตามธรรมชาติ และสามารถใช้เป็นสารแต่งสี แต่งกลิ่นได้ด้วย

        ส่วนใบอ่อน นำมาปรุงรสในแกงส้ม แทนส้มมะขามได้รสชาติเปรี้ยวกลมกล่อมกำลังดี
หรือใช้เป็นผักสดเป็นเครื่องเคียงอาหารต่างๆก็ได้

คุณค่าทางอาหารและยา

        กระเจี๊ยบแดง อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหารหลายชนิด ได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน และเกลือแร่ โดยเฉพาะแคลเซี่ยม ฟอสฟอรัส และวิตามินซี ที่ช่วยทำให้ กระดูก ฟัน เหงือกแข็งแรง ผิวสวย เล็บสวย เลือดดี และมีเบต้าแคโรทีนที่สามารถเปลี่ยนแปลงเป็นวิตามิน เอ ช่วยบำรุงสายตา ดอกกระเจี๊ยบแดงตากแห้งบดเป็นยา ชงใช้เป็นยาแก้อาการขัดเบา ช่วยขับปัสสาวะ ขับเสมหะ น้ำกระเจี๊ยบดื่มแก้ร้อนใน กระหายน้ำช่วยป้องกันการจับตัวของไขมันในเส้นเลือด และระงับอาการท้องร่วงจาการติดเชื้อได้ การดื่มน้ำกระเจี๊ยบครั้งละ ๑ แก้ว วันละ ๒ ครั้ง จะช่วยลดความดันโลหิตได้ นอกจากนี้ กระเจี๊ยบผงผสมกับน้ำตาลเกลือแร่สูตรองค์กรการอนามัยโลก ยังมีฤทธิ์ในการต้านเชื้อที่ทำให้เกิดอาการท้องเสียได้ด้วย

back

TRIBAR5

กระเทียม

กระเทียม

        กระเทียมเป็นเครื่องเทศประจำครัวไทย ทั้งเด็กและผู้ใหญ่รู้จักหัวกระเทียมเป็นอย่างดี กระเทียมสดกลีบเล็ก มีกลิ่นหอมฉุนกว่ากระเทียมกลีบใหญ่ กลิ่นกระเทียมหอมชื่นใจ... เรียกน้ำย่อยได้เป็นอย่างดี ส่วนกระเทียมใหญ่ถูกนำมาใช้ปรุงรส แต่งกลิ่น และดับคาวอาหารใช้
ได้กับอาหารคาว และของว่าง ไม่ว่าจะเป็นการ ทอด ต้ม นึ่งและผัด เป็นต้องพึ่งพากระเทียมร่ำไป

        หัวกระเทียม ใช้เป็นส่วนประกอบในการปรุงน้ำพริกเพื่อเพิ่มรสชาติเผ็ดร้อนจัดจ้านยิ่งขึ้น ก่อนจะผัดผัก ผัดข้าวก็ต้องเจียวกระเทียมให้กลิ่นหอมฟุ้งกระจาย ก่อนใส่ข้าว และเครื่องปรุงอื่นๆ เพื่อกระตุ้นน้ำย่อย และบอกเป็นนัยๆ ว่าความอร่อยกำลังใกล้เข้ามา ปลาทอดเหลืองกรอบหอมกรุ่นยังต้องเพิ่มความหอม และน่ากินมากขึ้นด้วยการโรยกระเทียมเจียวสักเล็กน้อย ข้าวต้ม เครื่องแกงจืด หากขาดกระเทียมเจียว คงจืดชืด และไร้กลิ่นที่จูงใจ ก๋วยเตี๋ยวรสเด็ดหอมฉุยทั่วไป เพราะได้กระเทียมเป็นผู้ช่วย ของว่างอีกหลายชนิด เช่น ข้าวเกรียบปากหม้อ สาคูไส้หมู ขนมปังทากระเทียมพริกไทย ก็เป็นของโปรดที่ถูกใจคนทั่วไปทั้งไทย และเทศทีเดียว ส้มตำรสแซ่บทั้งหลายก็ยังลืมกระเทียมไม่ได้ ขาหมูเลิศรสนั่นปะไร ยังต้องมีกระเทียมคู่ใจ
เป็นเครื่องเคียง ซึ่งเป็นความฉลาดของผู้คิดจริงๆ เนื่องจากขาหมูมีไขมันมีโคเลสเตอรอลสูง ก็ได้กระเทียมนี่แหละที่ช่วยลดโครเลสเตอรอล ป้องกันโรคได้อย่างดี

       ใบกระเทียมสดสีเขียวเข้ม มีกลิ่นฉุนและเผ็ดเล็กน้อย มักนำไปผัดกับปลา หรือเป็นผักแกล้มปลาร้า ปลาเจ่าและ หลนต่างๆ

คุณค่าอาหารและยา

        กระเทียมมีสารอาหารสำคัญๆ ได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรท แคลเซียม ฟอสฟอรัส และเหล็ก วิตามินบี๑ วิคามินซี ไนอาซิน และเส้นใยอาหาร โดยเฉพาะฟอสฟอรัส เหล็ก และวิตามินบี๑ ที่มีในปริมาณสูง ช่วยเสริมสร้างกระดูก และฟัน บำรุงสมอง บำรุงหัวใจ บำรุงประสาท และช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง หัวกระเทียมสดมีสารอัลลิซิน [Allicin] ที่มีส่วนทำให้ระดับโครเลสเตอรอลในเลือดลดลงได้ การกินกระเทียมสดวันละประมาณ ๑๕ กลีบต่อวัน จะป้องกันโรคหัวใจ ป้องกันเลือดจับตัวเป็นลิ่ม ที่จะก่อให้เกิดการอุดตันของหลอดเลือด และหัวใจขาดเลือด นอกจากนี้ ยังมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อที่ทำให้เกิดการอักเสบในปาก และคอกหรือใช้รักษาอาการทอนซินอักเสบในระยะแรก และกระเทียมบดยังใช้ทาแก้อาการกลากเกลื้อนได้ดีอีกด้วย

back

TRIBAR7

กะเพรา

กะเพรา

        ข้าวผัดกะเพราไข่ดาว ดูเหมือนอาหารจัดด่วนรสเด็ดแบบไทย ปรุงง่าย และเมื่อปรุงครั้งใด กลิ่นหอมฉุนจะกระจายฟุ้งเตะจมูกผู้คน จนต้องส่งเสียงไอจาม ฟุดฟิต ขานรับกลิ่นที่แสดงถึงความอร่อยอย่างไม่รู้ลืม กะเพรามี ๒ ชนิด กะเพราขาว กะเพราแดง แตกต่างกันที่กะเพราแดงมีสีของลำต้น ก้านใบเป็นสีเขียวอ่อน คล้ายต้นแมงลัก แต่กลิ่น และรสเหมือนกัน หากสนใจจะปลูกกะเพราไว้ใช้ก็ไม่ยาก เพียงแต่นำเมล็ดมาโรย หรือใช้กิ่งแก่ที่ซื้อมา และเด็ดใบใช้แล้ว นำมาปักชำในดินชื้นแฉะ กะเพราก็ผลิใบให้สามารถเด็ดไปใช้ได้เรื่อยๆอย่างไม่มีวันหมด

        กะเพราเป็นพืชที่ใช้ใบอ่อนสดมาประกอบอาหาร เพื่อดับกลิ่นคาวของอาหารประเภทเนื้อต่างๆ ช่วยให้อาหารมีกลิ่นหอม เพิ่มรสชาติ เมนูที่พบบ่อยได้แก่ ผัดกะเพราไข่ดาว ผัดขี้เมาแกงป่า ต้มโคล้ง ผัดเผ็ดปลา หรือลวกยอดกะเพราจิ้มน้ำพริก จะได้รสชาติเผ็ดร้อนถูกปากคนไทย กะเพราได้รับการยอมรับในกลิ่นที่รสชาตที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวเพิ่มมากขึ้น จะเห็นได้ว่าอ่าหารชั้นแนวหน้าในวงการธุรกิจที่ต้องการเอาใจนักบริโภค ยังต้องใส่รสกะเพราเข้าไปในอาหารชนิดต่างๆ เช่น ไก่ทอดรสผัดขี้เมา แฮมเบอเกอร์รสกะเพรา เป็นต้น แสดงถึงความนิยม และการยอมรับในรสชาติ ผัดกะเพราจานด่วนรสเด็ดแบบไทยที่มีคุณค่าอาหารสูงนั้นเอง

คุณค่าทางอาหารและยา

        กะเพรามีสารอาหารครบถ้วน มีเบต้าโรทีนสูงมาก ช่วยป้องกัน โรคมะเร็ง และโรคหัวใจได้ มีแคลเซียม และฟอสฟอรัส นอกจากนี้ยังมีแร่ธาตุ และวิตามินอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายอีกหลายชนิด เมื่อเปรียบเทียบกะเพรา ๒ ชนิดในปริมาณที่เท่ากัน กะเพราแดงจะมีแบต้า - แคโรทีน และฟอสฟอรัสสูงกว่ากะเพราขาว และกะเพราขาวมีแคลเซียมสูงกว่ากะเพราแดง นอกจากคุณค่าทางอาหารแล้ว กะเพรายังมีฤทธิ์ทางยาช่วยขับลม แก้ท้องอืด เฟ้อ จุดเสียดแน่นได้ดี รวมทั้งแก้อาการคลื่นไส้อาเจียนที่เกิดจากธาตุไม่ปกติ โดยต้มเอาน้ำดื่ม หรือปรุงเป็นอาหารรับประทาน

back

TRIBAR7

ขี้เหล็ก

ขี้เหล็ก

        ขี้เหล็กเป็นผักพื้นบ้าน อาหารพื้นเมืองของไทย เด็กรุ่นใหม่อาจไม่ค่อยคุ้นหู กับชื่อที่บ่งบอกถึงความไม่ทันสมัยเท่าไรนัก ขี้เหล็กเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ออกดอกเป็นช่อสีเหลืองอร่ามสวยงามมาก แต่โอกาสที่จะได้เห็นขี้เหล็กบานสะพรั่งอย่างสวยงามคงหายาก เพราะดอกตูม และยอดอ่อนจะถูกเก็บมาทำอาหารก่อนจะบานทุกทีไป ดอกตูม และใบอ่อนของขี้เหล็กจะมีรสขม ก่อนแกงต้องนำมาต้มคั่นน้ำทิ้งก่อน เพื่อลดความขมลงบ้าง แต่จะบอกให้ว่า แกงขี้เหล็กเป็นเมนูเด็ดที่เลิศรสจากฝีมือคนไทยที่สามารถนำขี้เหล็กซึ่งเป็นผักรสขมมาปรุงแต่งด้วยพริก และกะทิจนได้รสชาติที่กลมกล่อมหวานมัน ซ่อนขมไว้เล็กน้อยพออร่อยลิ้น ถ้าไม่ชอบแกงกะทิ จะลวกกินเป็นน้ำจิ้มน้ำพริก หรือแกงเลียงใส่ใบขี้เหล็ก ก็น่าลองทำดู

คุณค่าทางอาหารและยา

        ดอกตูมและใบอ่อนของขี้เหล็ก อุดมไปด้วยวิตามิน และเกลือแร่ที่จำเป็นต่อร่างกายมากมาย ได้แก่ วิตามินเอ วิตามินซี เบต้าแคโรทีน ช่วยบำรุงสายตา เหงือกฟัน กระดูก และผิวพรรณช่วยเพิ่มภูมิต้านทานโรค ทำให้แผลหายเร็ว การกินวิตามินเอ และวิตามินซีในปริมาณที่พอเหมาะ จะช่วยให้หายหวัดได้เร็วขึ้น เบต้าแคโรทีนช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็ง ซึ่งกินร่วมกับไขมัน (กะทิ) จะทำให้การทำงานของแคโรทีนมีประสิทธิภาพมากขึ้น ใบขี้เหล็กมีแคลเซียม ฟอสฟอรัสในปริมาณที่สูง ช่วยเสริมกระดูก และฟันให้แข็งแรงมากยิ่งขึ้น ช่วยบำรุงสมอง บำรุงประสาท และมีธาตุเหล็กที่ช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดง นอกจากนี้ยังมีวิตามินบี๑ บี๒ และไนอาซีน รวมทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และเส้นใยอาหาร ที่ช่วยให้ขับถ่ายคล่องยิ่งขึ้น นอกจากคุณค่าทางอาหารที่เต็มเปี่ยมของขี้เหล็กแล้ว ยังมีสรรพคุณทางยาอีกมากมาย เช่น รสขมของขี้เหล็กช่วยให้เจริญอาหาร สารอัลคาลอยด์ในใบขี้เหล็กมีฤทธิ์กล่อมประสาท ทำให้นอนหลับสบายยิ่งขึ้น เหมาะกับสภาพของคนไทยในยุคปัจจุบันที่มีความเครียด วิตกกังวล และนอนไม่ค่อยหลับเป็นประจำ อันจะเป้นผลเสียต่อสุขภาพกาย และใจ นอกจากนี้ขี้เหล็กยังมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยให้ขับถ่ายดีขึ้น แก้อาการท้องผูก ขี้เหล็กเป็นอาหารสมุนไพรที่ปลอดสารพิษปลูกง่าย เติบโตได้เองตามธรรมชาติไม่ต้องดูแลเอาใจใส่มากนัก และมากไปด้วยคุณค่าทางอาหาร และยาควรค่าแก่การอนุรักษ์ และส่งเสริมให้มีการบริโภคอย่างแพร่หลาย

back

TRIBAR7

ข้าวกล้อง

ข้าวกล้อง

        ข้าวกล้องเป็นอาหารธรรมชาติที่ถือได้เป็นอาหารอายุวัฒนะได้ เนื่องจากมีวิตามิน เกลือแร่ และสารอาหารอื่นๆ ที่ร่างกายต้องการมากกว่า ๒๐ ชนิด ข้าวกล้องมีสีน้ำตาลอ่อน เป็นข้าวที่ถูกสีเพียงครั้งเดียวเพื่อเอาเปลือกออก จมูกข้าว และเยื่อหุ้มเมล็ดข้าว ซึ่งเป็นแหล่งรวมวิตามินที่มีคุณค่าต่อร่างกายสูงยังคงอยู่ ส่วนข้าวขาวที่บริโภคกันเป็นข้าวที่ถูกขัดสีหลายครั้ง จนเหลือแต่เนื้อขาวสีขาว ที่แทบหาคุณค่าไม่ได้เลยนอกจากเนื้อแป้ง

คุณค่าทางอาหาร และยา

        ข้าวกล้องมีคุณค่าทางอาหารที่สำคัญหลายอย่าง ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต ให้พลังงานแก่ร่างกาย โปรตีน ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ไขมันชนิดไม่อิ่มตัว ให้พลังงานแก่ร่างกาย และช่วยให้ขับถ่ายสะดวก ป้องกันอาการท้องผูก และการเป็นมะเร็งลำไส้ได้ วิตามินบี๑ ช่วยป้องกันโรคเหน็บชา ช่วยทำให้ประสาททำงานอย่างมีประสิทธิภาพ วิตามินบี๒ ป้องกันโรคนกกระจอก ช่วยเผาผลาญอาหารให้เกิดพลังงาน ไนตาซิน ช่วยในการทำงานของระบบผิวหนัง และระบบประสาท แคลเซียมฟอสฟอรัส บำรุงกระดูกและฟันให้แข็งแรง เหล็ก ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง ในจมูกข้าวมีวิตามินอีซิลิเนียม และแมกนีเซียม ช่วยสร้างการทำงานต่างๆ ของร่างาย และช่วยชะลอความแก่ได้อีกด้ว

back

TRIBAR7

ตำลึง

ตำลึง

        ตำลึงที่เป็นไม้เลื้อยที่รู้จักกันดี นอกจากนิยมปลูกที่ริมรั้วแล้ว สามารถมาทำเป็นไม้ประดับให้สวยงามได้อีกด้วย ตำลึงมีดอกสีขาว ผลเป็นสีเขียว พอแก่จัดจะเป็นสีส้ม หรือสีแดงจัดสวยงามมาก เป็นไม้ที่โตแล้วปลูกครั้งเดียวสามารถเก็บยอดรับประทานได้ทั้งปี คุ้มเกินคุ้มจริงๆ ตำลึงเป็นผักที่มีรสหวาน กลิ่นหอมอร่อย ยอดและใบอ่อน นำมาประกอบอาหารได้หลายอย่าง เช่น แกงจืดตำลึงหมูสับ ต้มเลืดหมูใส่ใบตำลึง แกงเลียง แกงส้ม ผลอ่อนของตำลึงนำไปดองรับประทานกับน้ำพริกได้ หรือนำไปแช่อิ่มเป็นของหวานได้

คุณค่าทางอาหารและยา

        ตำลึงอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีคุณประโยชน์สูง เช่น เบต้าแคโรทีนที่ช่วยป้องการเกิดโรคมะเร็ง และหัวใจขาดเลือด มีแคลเซียมช่วยบำรุงกระดูก และฟัน และยังมีฟอสฟอรัส เหล็ก ไนอาซิน วิตามินซี และอื่นๆ ตำลึงมีเส้นใยอาหารที่ช่วยลดอัตราเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งในกระเพาะอาหาร ตำลึงถือเป็นยาเย็นช่วยขับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้อาการแพ้ อักเสบ แมลงมีพิษกัดต่อย แก้แสบคัน เจ็บตา ตาแดง และตาแฉะ แก้โรคผิวหนัง และลดน้ำตาลในเลือด

back

TRIBAR7

ถั่วเหลือง

ถั่วเหลือง

        ถั่วเหลืองเป็นพืชล้มลุก ทุกส่วนของลำต้น ใบ ฝักมีขนอ่อนๆ คลุมอยู่ ถั่วเหลืองเมล็ดแก่ ซึ่งมีลักษณะค่อนข้างกลม และแข็ง ส่วนมากมักนำมาแปรรูป เป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น เต้าหู้แผ่น เต้าหู้ยี้ ฟองเต้าหู้ น้ำเต้าหู้ เต้าเจี้ยว ซีอิ๊ว ซอส น้ำมันพืช นมถั่วเหลือง เนื้อสัตว์เทียม หรือที่เรียกว่า โปรตีนเกษตร และอาหารสัตว์ (กากถั่วเหลือง)

คุณค่าทางอาหารและยา

        ถั่วเหลืองเป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญ และราคาถูก เมื่อเทียบกับโปรตีนจากสัตว์ สารอาหารที่สำคัญในถั่วเหลือง ได้แก่ ไขมัน โปรตีน คาร์โบไฮเดรต แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก วิตามินบี๑ บี๒ บี๖ และบี๑๒ วิตามินซี วิตามินดี วินตามินอี สารไนอาซิน และเส้นใยอาหาร ถั่วเหลืองมีประโยชน์ในการป้องกันโรค และเสริมสุขภาพที่ดี เช่น เป็นอาหารต้านโคเลสเตอรอลที่ได้ผล ช่วยลด
ความเสี่ยงจากมะเร็ง ช่วยรักษาระดับน้ำตาลในเลือด บรรเทาอาการไม่สบายตัวของสตรีในระยะหมดประจำเดือน และยังมีสารที่สามารถลดความรุนแรงของโรคกระดูกผุในหญิงที่สูงอายุได้ด้วย

back

TRIBAR7

บัวบก

บัวบก

        บัวบกเป็นพืชที่มีคุณค่ามากมาย เพราะบัวบกมีสารที่ทำให้ร่างกายผ่อนคลาย ช่วยให้สมองทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ และความจำดี ในประเทศจีนนิยมบริโภค เพราะเป็นอาหารที่บำรุงสมองให้แข็งแรง กินแล้วทำให้อายุยืน สีเขียวสดของใบบัวบกนำมาเป็นเครื่องเคียง กับอาหารหลายๆ อย่าง เช่น น้ำพริก กะปิคั่ว หมี่กรอบ ผัดไทย แกงเผ็ด ลาบ ก้อย และอาหารประเภทยำต่างๆ หรือจะทำยำใบบัวบกก็ได้ และนำน้ำใบบัวบกบัวคั้นเติมน้ำตาลเล็กน้อยก็อร่อยชื่นใจ

คุณค่าทางอาหารและยา

        บัวบกมีแคลเซียมฟอสฟอรัสสูง ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง มีวิตามินบีช่วยบำรุงสมอง และมีเบต้าแคโรทีนช่วยลดโรคหัวใจขาดเลือด และมะเร็ง วิตามินซีช่วยบำรุงผิวพรรณ ใบบัวบกมีสารสำคัญชื่อ อะเซียติโคซัย ช่วยสร้างกล้ามเนื้อ และผิวพรรณ แก้อาการช้ำใน และการฟกช้ำ เป็นยารักษาแผลสด แผลหลังผ่าตัด แผลน้ำร้อนลวก และไฟไหม้ โดยใช้น้ำคั้นบัวบกเข้มข้นทา และใช้กากพอกไว้

back

TRIBAR7